Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT), özel koleksiyonunda yer alan resmi istihbarat evraklarının bir kısmını paylaştı. “Özel koleksiyon” içerisinde yer alan ve en eskisi 1920 tarihli olan 17 evrak, MİT’in resmi internet sitesinde ziyaretçilerin erişimine açıldı.
MİT’in yayımladığı evraklar ortasında, Adana ve Mersin’de 1920’li yıllarda konsolosluklar ile maske kuruluşlar bünyesinde çalışan yabancılar hakkında Ulusal Emniyet Hizmeti Riyaseti (MAH) tarafından derlenen ayrıntılı bilgi ve bu yabancıların faaliyetlerinin deşifresine yönelik çalışmalar yer alıyor.
İstiklal Harbi’nin şiddetle devam ettiği günlerde “Karakol Cemiyeti”ne girerek kapanmasında rol oynayan, Kemalistlere ve Mustafa Kemal Paşa’ya yaklaşmayı başaran fakat sonunda Hint asıllı bir İngiliz casusu olduğu tespit edilen Mustafa Sagir hakkındaki 1921 tarihli evrakın “Osmanlıca” yazılmış özgün hali de sitede sergileniyor. MİT’in sayfasında, İstanbul Bölge Amirliğinin Ulusal Emniyet Hizmeti Riyaset-i Aliyyesi’ne gönderdiği 31 Mart 1928 tarihli raporda Sovyet muharriri Maksim Gorki’nin ünlü romanı “Ana”nın sinema olarak İstanbul’da gösterime girdiği ve bu yapıtın kuvvetli bir komünizm propagandası olabileceği konusunda görüşleri içeren istihbari evrak de dikkati çekiyor. MAH’ın kuruluş yıllarında savunma bakımından mesaisinin bir kısmını oluşturan hilafetin geri gelmesine yönelik faaliyetlerine dair “Kürt-Türk İade-yi Hilafet Komitesi Teşkilatı” ismiyle oluşturulan istihbari şemanın da yer aldığı dokümanlar ortasında, İzmir’e yeni gelen Fransa Konsolosu’nun yazdığı bir askeri raporun modüllerinin, sobadan alınıp bir ortaya getirilerek içeriğinin deşifre edilmesine dair İzmir Merkezi Amirliği’nin 4 Temmuz 1932 tarihli yazısı da bulunuyor.
Bakan takip edildi
Sitede, gazeteci üzere davranan MAH mensubunun İkinci Dünya Savaşı’ndan kısa müddet evvel Türkiye’ye gelen Alman Propaganda Bakanı Joseph Goebbels’e yaklaşarak, hakkında tuttuğu Nisan 1939 tarihli rapor da öne çıkıyor. Raporda, şu tabirler yer alıyor: “Alman Propaganda Nazırı Goebbels’in İstanbul’a gelmesi münasebetiyle memurlarımızdan Turan’a görev verilmiştir. Bir gazeteci üzere kendisini gösteren bu arkadaşın verdiği rapor bilgisi olmak üzere takdim kılınmıştır. Deniz yollarındaki KİP hakkındaki bilgi Merkez’in daha önce tespit ettiği vaziyeti kuvvetlendirmektedir.” ,
Halide Edip Adıvar’ı takip talebine ret
Dahiliye Vekaleti’ne bağlı Emniyet Umum Müdürlüğünün, 1935’te kısa müddetliğine Türkiye’ye gelen Halide Edip Adıvar hakkındaki bilgi talebi ve MAH Reis Vekili Naci Perkel’in bu talebe ait, “Biz casus takip ediyoruz. Rauf, Halide olsa olsa rejime karşı olabilirler. Peşlerine düşmedik ki.” kelamlarından oluşan derkenarı da bu evraklar ortasında bulunuyor.
Yayımlanan evraklar ortasında MAH’ın Hatay’ın anavatana katılması uğraşlarına, Fransızların önceliklerinin Tunus, Cezayir ve Fas olduğu, gerekirse İskenderun’dan çekilecekleri istikametinde istihbarat elde ederek katkı sağladığına ait 16 Haziran 1938 tarihi raporlar da dikkati çekiyor.