ANKARA (İGFA) – Türkiye’nin ziraî üretimdeki gerilemesi, 2024 yılında ithalat sayılarına da yansıdı. Mısır ve soyada tüm vakitlerin ithalat rekoru kırılırken, stratejik tarım eserlerinde dışa bağımlılık katlanarak arttı.
Türkiye’nin tarımda kendi kendine yeten bir ülke olmaktan süratle uzaklaştığını belirten CHP Bursa Milletvekili ve PM Üyesi Orhan Sarıbal, “İthalata bağımlılık arttıkça, global fiyat dalgalanmaları Türkiye’de besin fiyatlarını daha da üst çekiyor. Saray rejiminin planı muhakkak: Gerçek fiyatları baskılayarak talebi kısmak, uyguladıkları kelamda dezenflasyon programının faturasını halkın sırtına yüklemek” dedi.
2024 yılında ithalat kalemlerinde en büyük artışın, yem endüstrisinin temel girdileri olan soya ve mısırda yaşandığını kaydeden Sarıbal, “Soya ithalatı yüzde 30 artarak 3,8 milyon tona ulaştı. Bu eser için ödenen bedel 1,8 milyar dolar oldu. Dane mısır ithalatında ise tüm vakitlerin rekoru kırıldı. 4,5 milyon tonluk ithalat karşılığında 1 milyar doların üzerinde ödeme yapıldı. Ayçiçeği yağı ithalatı 1,3 milyar dolara ulaştı, toplamda 1,4 milyon tonluk eser ithal edildi. Pamuk ithalatı 1,5 milyar doları aşarken, küspeler için de 1,1 milyar dolar ödendi. 2024 yılı boyunca yağlı tohumlar, bitkisel yağlar ve küspeler ithalatına toplam 5,3 milyar dolar aktarıldı” diye konuştu.
TÜRKİYE YEM ENDÜSTRİDE BÜSBÜTÜN İTHALATA BAĞIMLI
Milletvekili Sarıbal, açıklamasında Türkiye’de ziraî üretimin giderek azaldığını ve çiftçilerin üretimden çekildiğini belirterek, “Mazot, gübre, tohum ve ilaç fiyatları denetimsiz biçimde artarken, çiftçiye verilen takviyeler yetersiz kalıyor. Türkiye kendi üreticisini desteklemek yerine yabancı tarım şirketlerini finanse eden bir modele teslim oldu. TÜİK’in Mart 2024’te yayımladığı Bitkisel Eser İstikrar Tabloları, Türkiye’nin ziraî üretimde ne kadar kırılgan hale geldiğini gözler önüne serdi. Buna nazaran, yurt içi üretimin iç talebi karşılama oranları arpada yüzde 90, ekmeklik buğday, mısır, kırmızı mercimekte yüzde 86, pirinçte yüzde 74, yeşil mercimekte yüzde 60, ayçiçeğinde yüzde 51, soyada yüzde 5 oldu. Bilhassa soyada sadece yüzde 5’lik bir yeterlilik oranına sahip olunması, Türkiye’nin yem endüstrisinde büsbütün ithalata bağımlı hale geldiğini ortaya koyuyor.
GIDA ENFLASYONU FAKAT ÜRETİMLE ÇÖZÜLÜR
Hükümetin besin enflasyonunu düşürmek için ithalatı bir tahlil olarak sunduğunu belirten Sarıbal, bu anlayışın en büyük yanlış olduğunu tabir ederek; “Üretimi artırmadan, ithalatla besin enflasyonunu çözemezsiniz. Tahlil, çiftçiyi desteklemek, üreticinin girdi maliyetlerini düşürmek ve tarımı tekrar canlandırmaktır. Türkiye’nin 2024 yılında ziraî ithalata ödediği toplam 11,4 milyar dolar, yaklaşık 370 milyar TL, hükümetin tarıma ayırdığı dayanak bütçesinden 4 kat fazla. Bu tablo, tarımda uygulanan siyasetlerin kimleri desteklediğini açıkça gösteriyor. Çiftçilere gerçekçi takviyeler verilmeli, girdi maliyetleri sübvanse edilmeli. İthalat yerine yerli üretimi teşvik eden siyasetler uygulanmalı. Besin egemenliği sağlanmalı, Türkiye’nin kendi üreticisini destekleyen bir modele geçilmeli” açıklamasını yaptı.
İLİÇ EKOKIRIM HATASIDIR, MURAT KURUM SORUMLUDUR
Bu ortada Milletvekili Sarıbal, Erzincan’ın İliç ilçesinde Anagold Madencilik tarafından işletilen Çöpler Altın Madeni’nde 13 Şubat 2024’te yaşanan faciadan bu yana bir yıl geçtiğini, lakin sorumluların hala hesap vermediğini kaydetti.
“Siyanürlü atık havuzlarının çökmesi sonucu 9 emekçi göçük altında kaldı, tonlarca zehir tabiata karıştı” diyen Sarıbal, “İliç’teki madenin riskleri uzun yıllardır bilim insanları ve etraf örgütleri tarafından lisana getiriliyordu. 2010 yılında siyanürle altın üretimine başlayan şirket, kapasite artırımı yoluyla faaliyetini genişletirken, bölgedeki su kaynakları ve ekosistem üzerindeki yıkıcı tesirler göz gerisi edildi. Türk Tabipleri Birliği, 2021’de yayımladığı raporda bölgedeki toprak, su ve bitki örneklerinde yüksek oranda arsenik tespit edildiğini açıklamıştı. Lokal halk ve etraf örgütleri, siyanürlü atık havuzlarının kapatılması ve projenin iptal edilmesi davetinde bulundu. Lakin yetkililer, madenin faaliyetlerini genişletmeye devam etti. Olayın akabinde kurulan TBMM Araştırma Komitesi ve eksper raporları, faciaya neden olan kapasite artışına müsaade veren yetkilileri işaret etti. Lakin soruşturma sürecinde eksper heyeti değiştirildi, hazırlanan yeni raporla periyodun Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum aklandı. İliç ekokırım kabahatidir, Bakan Murat Kurum, sorumludur!” diye konuştu.