“Eastmed’in bir hayal projesi olduğunu her zaman söylüyorduk” “Türkiye’nin olmadığı bir proje başarılı olamaz”, Türkiye’nin Amerika Birleşik Devletleri’yle görüşmede verdiği bu mesajlar yerine ulaştı. ABD geçtiğimiz haftaklarda Eastmed projesinden desteğini çektiğni duyrudu.
Türkiye’nin İsrail’den başlayıp Güney Kıbrıs Rum Yönetimi üzerinden geçerek denizaltı borularla bin 900 kilometrelik hat sonunda Avrupa’ya ulaşması plananlanan Eastmed projesi için “ticari ve ekonomik değildi ” vurgusu yapılıyor. Ankara’da ‘Amerikan muhatapalarımız bizimle aynı noktaya geldi’ denirken, geçmişte de her görüşmede amerikan tarafına “Projenin uygulanabilir olmadığı” iletildi. Ankara ABD’nin projeye ilgisini yitirmesi Türkiye’nin bir başarısı olarak değerlendiriyor.
Peki ABD eski Amerikan Başkanı Trump döneminde bizzat destek alan projeye ilgi neden şimdi kaybetti? Rum Yunan ikilisinin gerginliği sürekli artırırken, sadece bu senenin başından bu yana Eastmed’i gerekçe göstererek dokuz kez kıta sahanlığı ihlali yapıldı, “Amerikan tarafının boru hattının bahane olarak kullanıldığını görmesi Eastmed’e karşı alınan tavırda etkili oldu” değerlendirmesi hakim.
Bir diğer soru ise Eastmed’in Doğu Akdeniz sularına gömülmesi sonrası bölgede bir enerji işbirliği fırsatı doğup doğmayacağı. Cumhrubaşkanı Erdoğan’ın İsrail’e enerji konusunda işbirliği yapabiliriz çağrısı önemli bir sinyal olarak görülüyor. Türkiye’nin iki önerisinin halen baki olduğunun altı çizilirken çağrılar yineleniyor: ilki, Türkiye’nin 2020 yılında yaptığı bölgesel konferans çağrısı, ikincisi ise Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin Güney Kıbrıs Rum Kesimi’ne 2019 yılında yaptığı hidrokarbon konusunda işbirliği önerisi.
Ankara’ya göre, bölgede enerji işbirliğinin yolu bu iki öneriden geçiyor.