Ekonomi müellifi Alattin Aktaş, ekim bilgileriyle katılaşması beklenen 2023 yılında uygulanacak yine değerleme oranı (YDO) için, önümüzdeki üç ay için en optimist haliyle yüzde 2.5 alındığında ekim sonunda oluşacak yıllık ortalama artış, yani tekrar değerleme oranının yüzde 120.69 olacağını kaydetti.
Aylık artış yüzde 5 olarak varsayıldığında ise YDO’nun yüzde 124.17’ye çıkacağını kaydeden Aktaş “Yani o denli görünüyor ki 2023’ün tekrar değerleme oranı yüzde 125 dolayında oluşacak” tabirlerine yer verdi.
Aktaş, “Yüzde 125 şimdiden iyi olsun. Cezalardan kaçış yok! Yapılabilecek olan kurallara uymak ve ceza yememek!” dedi.
VERGİ, CEZA VE HARÇLAR YDO’YA NAZARAN DEĞİŞECEK
Yeniden değerleme oranı yüzde 125 dolayında katılaştığında bir dizi vergi, ceza ve harcın bu orana nazaran değişeceğini kaydeden Aktaş, yurtaşlar tarafından en çok Motorlu Taşıtlar Vergisi (MTV), Emlak Vergisi ve gelir vergisi dilimlerini merak edildiğini aktardı. Aktaş yazısının bir kısmında şu tabirlere yer verdi:
“Yeniden değerleme oranı açıklandıktan sonra vatandaş en çok motorlu taşıtlar ve emlak vergisi ile gelir vergisi dilimlerinin nasıl uygulanacağını merak ediyor.
Mevzuat Cumhurbaşkanına bu mevzularda değişiklik yapma yetkisi veriyor.
– Cumhurbaşkanı motorlu taşıtlar vergisi artışını, YDO’yu yüzde 80 oranında azaltarak uygulama yetkisine sahip. Yani YDO yüzde 125 olursa, bu oran yüzde 80 azaltılıp yüzde 25’e kadar indirilebilir.
Ancak hiç kimse MTV oranı artışının bu seviyeye çekileceğini beklemesin. Bu yılın YDO’su yüzde 36 seviyesinde oluşmuş, Cumhurbaşkanı MTV yetkisini çok hudutlu kullanmış ve oranı yüzde 25’e çekmişti. Meğer yüzde 36’lık YDO’ya nazaran MTV artışı yüzde 7.2’ye kadar indirilebilirdi.
Bu yılın yüzde 36 YDO-yüzde 25 MTV ilişkisini yüzde 125’lik YDO’ya uyarlarsak, karşımıza yüzde 85 dolayında bir MTV artışı çıkar. Fakat, MTV’de seçim öncesi bu türlü bir artış yapılır mı, o da hiç kolay değil.
– Emlak vergisindeki artış ekseriyetle YDO’nun yarısı seviyesinde uygulanıyor. Bu, bir teamüle dönüşmüş durumda. 2023’te de birebir uygulama sürerse emlak vergileri yüzde 60 dolayında artacak demektir.
– Gelir vergisinde uygulama biraz farklı. Cumhurbaşkanının, YDO ile artan vergi dilimlerini yarı oranında yükseltme ya da tekrar yarı oranında düşürme yetkisi bulunuyor.
Bu yıl için gelir vergisinde birinci dilim 32 bin lira. Bu fiyat, YDO yüzde 125 olduğu takdirde 72 bin liraya çıkacak. Cumhurbaşkanının yetkisi bu basamakta devreye giriyor. Cumhurbaşkanı isterse bu 72 bin lirayı yüzde 50’ye kadar azaltıp 36 bin liraya da çekebilir, isterse yüzde 50’ye kadar artırıp 108 bin liraya da çıkarabilir.
CEZALARDAN KAÇIŞ YOK!
Mevzuat Cumhurbaşkanına vergileri farklı uygulama yetkisi veriyor ancak başta trafik cezaları olmak üzere cezalar konusunda bu türlü bir yetki kelam konusu değil. Cezalar YDO kadar artıyor ve bunu motamot uygulamak kaçınılmaz.
Yani cezalardan kaçış yok! Yapılabilecek olan kurallara uymak ve ceza yememek!
Yeniden değerleme oranı yüzde 125 seviyesinde oluştuğu takdirde bakın esas trafik ihlallerinde uygulanan cezalar hangi seviyeye çıkıyor:
– Yanlışlı park etmek ya da kusurlu duraklamak, emniyet kemeri takmamak 441 lira.
– Engellilerin araçları için ayrılmış yerlere park etmek 882 lira.
– Kırmızı ışık kuralına uymamak, seyir halinde cep telefonuyla konuşmak 960 lira.
– Trafiği aksatacak yahut tehlikeye sokacak halde gerisi gerisine şerit değiştirmek ve tek taraflı yollara zıt taraftan girmek, özel arabalarda 0.50 promilin, başka arabalarda 0.20 promilin üstünde alkollü araç kullanmak 4.100 lira.
– Sürat hududunu yüzde 10’dan yüzde 30’a kadar aşmak 960 lira, yüzde 30’dan yüzde 50’ye kadar aşmak 1.998 lira, yüzde 50’den fazla aşmak 4.100 lira.”