İran resmi ajansı İRNA’ya göre, İran müzakere heyetinin danışmanı Muhammed Marandi, Lübnan merkezli Al-Mayadeen televizyonuna nükleer anlaşmanın yeniden uygulanmasını sağlama ve ABD’nin anlaşmaya dönüşünün ele alındığı Viyana’da devam eden nükleer görüşmelere ilişkin açıklamada bulundu.
Marandi, Viyana’daki müzakerelerde İran ile Amerika arasında bazı konularda görüş ayrılıkları kaldığını belirtti. Marandi, İran ile Avrupalılar ve Rusya arasında bir fikir ayrılığının olmadığını savundu.
İran’ın, kendileriyle nükleer anlaşma olarak bilinen Kapsamlı Ortak Eylem Planı (KOEP) çerçevesinin dışında bir talebinin bulunmadığını ileri süren Marandi, “Devrim Muhafızları konusu da nükleer müzakerelerde bir şart değildi. Batı medyası bu konuyu büyüttü.” ifadelerini kullandı.
Marandi, Viyana görüşmelerinde genel ilerleme kaydedildiğini ancak dikkatli olunması gerektiğine dikkat çekti, “Ancak bazı sorunların hala çözülmesi gerekiyor. Bir anlaşmaya varıp varmayacağımızı bilmiyorum.” dedi.
İran’ın ilerlemeyi görmesinin önemli olduğunu ifade eden Marandi sözlerini, “İlerleme devam ettiği sürece müzakereler devam edecek ve bizim için önemli olan adil bir anlaşmaya varmak.” diye sürdürdü.
Marandi, ABD’nin, İran’ın endişelerini giderecek kararlar alması gerektiğini de vurgulayarak, “Bazı Avrupalı kaynaklardan, Amerikalıların anlaşmadaki bazı konuları yeniden ele aldıklarına dair bilgi aldım.” açıklamasında bulundu.
İran ile nükleer müzakereler
İran ile 2015’te imzalanan nükleer anlaşmanın yeniden tam anlamıyla uygulanmasını sağlama ve ABD’nin anlaşmaya dönüşünün ele alındığı görüşmeler, Nisan 2021’den bu yana aralıklarla Viyana’da yapılıyor.
Viyana’da Rusya, Çin, Almanya, Fransa, İngiltere ve İran’dan üst düzey temsilcilerin katılımıyla yapılan müzakerelere, eski ABD Başkanı Donald Trump döneminde 2018’de anlaşmadan tek taraflı çekilen Washington, AB aracılığıyla dolaylı katılım sağlıyor.
Washington, Tahran’ın anlaşmadaki taahhütlerine geri dönmesini istiyor. İran ise nükleer anlaşmadan ayrılan taraf olarak öncelikle ABD’nin anlaşmaya dönerek tüm yaptırımları kaldırmasını ve anlaşmadan tekrar ayrılmayacağına dair güvence vermesini talep ediyor.
Taraflar son olarak Mart 2022’de toplanmış, AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, “dış etkenler” nedeniyle görüşmelere ara verildiğini duyurmuştu.
Borrell’in 25 Haziran’daki Tahran ziyaretinde, ABD ile İran arasında AB aracılığıyla yapılan dolaylı görüşmelerin Doha’da sürdürülmesine karar verilmişti. 29 Haziran’da yapılan görüşmelerde de ilerleme sağlanamadığı açıklanmıştı.
AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Borrell, 20 Temmuz’da İran ile ABD arasındaki anlaşmazlığı çözmek için taraflara yeni bir taslak metin sunduğunu duyurmuştu. Tahran ve Washington yönetimleri de AB’nin sunduğu yeni çözüm önerilerini olumlu karşıladıklarını açıklamıştı.
Yaklaşık 5 aylık aranın ardından 4 Ağustosta taraflar, Avusturya’nın başkenti Viyana’da müzakereler için yeniden bir araya gelmişti.