CHP Önderi Kılıçdaroğlu, İstanbul’da İktisat Muhabirleri ile Aile Dayanakları Sigortası Buluşmasına katıldı. Toplantıda Kılıçdaroğlu’na; CHP Genel Lider Yardımcısı Yüksel Taşkın, CHP Bayan Kolları Genel Lideri Aylin Nazlıaka, CHP İstanbul Vilayet Lideri Canan Kaftancıoğlu ve CHP Yoksulluk Dayanışma Ofisi Koordinatörü Hacer Foggo da eşlik etti.
“SORUN YOKSULLUĞU OY İÇİN KULLANMAK, İSTİSMAR ETMEK”
Kılıçdaroğlu toplantının basına açık kısmında şu açılış konuşmasını yaptı:
“Türkiye parlamentosundan bir yasa çıkararak Memleketler arası Çalışma Örgütü’nün Toplumsal Güvenliğin Taban Normları Mukavelesini kabul etti, 1971. Bu mukaveleye nazaran Türkiye dokuz sigorta kısmını uygulamayı taahhüt etti. Bunlardan sekizi uygulanıyor. En son işsizlik sigortası uygulamaya girdi ve hala daha devam ediyor. Dokuzuncu sigorta kısmı aile dayanakları sigortası. Elli bir yıldır aile dayanakları sigortası uygulanmıyor. Aile dayanakları sigortasının temel hedefi her aileye taban gelir teminatı sağlayan sigorta kısmı. Hasebiyle kişinin doğumundan, kişinin vefatına kadar kişiyi ve aileyi toplumsal devletin teminata aldığı bir mukavele, 102 sayılı Mukavele. Fakat 102 sayılı Sözleşme’nin aile dayanakları sigortası uygulanmıyor. Soru şu, neden aile takviyeleri sigortası uygulanmıyor? Zira yardımlar yapılıyor. Pek çok yardım yapılıyor, dağınık bir çerçevede yardım yapılıyor. Halbuki bunların bir çatı altında hiçbir ayrım yapmadan taban gelir garantisinin bütün ailelere bir biçimiyle sağlanması lazım. Sorun yoksulluğu bitirmek değil. Sorun yoksulluğu oy için kullanmak, istismar etmek. Bu toplantıda öngördüğümüz düzenlemeyle, yoksulluğu artık bu ülkede hiçbir siyasal parti istismar konusu yapmasın. Kişi fakirse toplumsal devletin müdafaası altında olsun. Toplumsal devlet ona her türlü maddelerin ön gördüğü yardımı yapsın.
“57 BİN ÇEŞİT AİLE TİPİNİ BELİRLEDİK, UZUN BİR ÇALIŞMA OLDU”
Aile takviyeleri sigortası, minimum fiyatın altında yahut hiç geliri olmayan bütün aileleri kapsayacak. Aile dediğimiz bir kişi de olabilir, beş şahısta, yedi kişi de olabilir. İnternet sitemize girildiğinde 57 bin cins aile için bir program geliştirdik. Örneğin: tek kişidir, üç kişidir, üç kişi bir engelli var, üç kişi biri üniversiteye gidiyor diye 57 bin cins aile tipini belirledik, uzun bir çalışma oldu. Münasebetiyle internet sitesine giren kendi konumunu oraya yazan kişi altında ne kadar aile yardımı alacağını da görmüş olacak. Böylelikle hayali bir proje değil, ayakları yere basan ön çalışmaları yapılmış önemli bir tahlilden geçtikten sonra sizlerle paylaşıyoruz.
“AİLE TABİPLERİNİN BULUNDUĞU HER YERDE TOPLUMSAL HİZMET UZMANLARI DA OLACAK”
Ailenin mali durumunu toplumsal hizmet uzmanları ve sosyologlar, vilayetlerde nasıl aile doktorları varsa aile doktorlarının bulunduğu her yerde toplumsal hizmet uzmanları da olacak. Birebir ailelerde bunlar daima çalışacaklar. Ailedeki bütün değişimi raporlayacaklar ve kuruma bildirecekler. Kurum bunun üzerinden o ailelere yardımı yapmış olacak. Böylelikle kişinin yahut ailenin yoksulluğunu yalnızca devlet bilecek ve bunun istismarı büyük ölçüde engellenmiş olacaktır. Ailenin gelir durumuna nazaran ailede engelli var mı, yaşlı var mı, mesken bayanı yaşlı varsa ona bakıyor mu bakmıyor mu bütün bu değerlendirmeler yapılacak.
“ÇOK SAYIDA TOPLUMSAL HİZMET UZMANI İSTİHDAM EDİLECEK YÜZDE 99.9’U BAYANLARDAN OLUŞACAK”
Bunun öngördüğümüz bir avantajı daha var. Çok sayıda toplumsal hizmet uzmanı istihdam edilecek. Ve bunlar meskenlere girecekler münasebetiyle toplumsal hizmet uzmanlarının yüzde 99.9’u bayanlardan oluşacak. Bayanlar meskenlere girecekler. Muhakkak periyotlarda 6 aylık, bir yıllık yahut ailenin isteği üzerine girilecek. Hasebiyle bunlar raporlanacak. Raporlandıktan sonra ilgili kamu kurum yani Aile Dayanakları Sigortası Kurumu bunlara toplumsal hizmet uzmanının öngördüğü belirli bir bedel ödeyecek. Bir amacımız daha var. Aile dayanakları sigortasının öngördüğü yardımı kurum bayanın banka hesabını açacak ve bayanın hesabına yatıracak. Hasebiyle bayan aylık nizamlı olarak gelirini alıp geçimini bir biçimiyle sağlayabilecek. Böylelikle bayanın aile yapısında daha güçlü bir duruma gelmesini hedefliyoruz. Şu anda yaşlılık aylığı alanlar, engelli aylığı alanlar var. Bunların hiçbirisi kesilmeyecek. Tam aksine bunların ölçüsü biraz daha artmış olacak.
“HİÇBİR AİLE PRİM ÖDEMİYOR”
Temel maksat her ailede minimum bir sigortalının çalışmasına ortam yaratmak. Her ailede taban bir sigortalı olmalı, toplumsal güvenliği olan bir aile olmalı. Bunun için de bir amacımız var. Kamuda ister merkezi otorite ister belediyeler personel alırken bu ailelerin çocukları için ya da bu ailede yaşayanlar için müspet ayrımcılık yapılacak ve bunlar evvel işe alınacaklar. Böylelikle her ailede taban gelir elde eden bir birey olacak. Bu birebir vakitte Aile Dayanakları Sigortası Kurumu’nun da yükünü hafifletmiş olacak. Zira kişi iş buldu esasen çalışıyor hasebiyle daha rahat bir ortamı kendisiyle ve ailesiyle birlikte yaratabilir. Aile dayanakları sigortasının uygulamasında genelde ‘adı sigorta sanki bu aileler prim ödeyecek mi?’ sorusu soruluyor. Hayır hiçbir aile prim ödemiyor. Esasen ismi üstünde aile takviyeleri sigortası, aileye bir biçimiyle dayanak veriliyor. Münasebetiyle burada bir prim yok. ILO’nun memleketler arası kontratının öngördüğü sigorta kısımlarından birisi olduğu için sigorta tabirini kullanıyoruz.
“MEVSİMLİK ÇALIŞAN ÇALIŞANLAR VAR, ONLARIN DA TOPLUMSAL GÜVENLİKLERİ OLACAK”
Mevsimlik çalışan çalışanlar var. Onların da toplumsal güvenlikleri olacak. Onlar mevsimlik bir yere gittiğinde, Aile Takviyeleri Sigortası Kurumu onlara yer bulacak, tuvaletleri, banyoları, çocukların eğitimi için öğretmen bütün bunların hepsi tahsis edilecek. Mevsimlik personellerin de gelecekleri bir manada garanti altına alınmış olacak. Bilhassa fakir ailelerde çocukların eğitimine özel bir ehemmiyet verilecek. Çocuklar için bugün belediyelerimizin bir kısmı süt dağıtıyor. Aile takviyeleri sigortası devreye girdiği vakit süt dışında pek çok gereksinimde karşılanmış olacak. Örneğin üniversite de okuyorsa burs imkanı olacak, kreşe gitmek istiyorsa kreş fiyatsız olacak bu çocuklar için ve ailelerin ekonomik olarak rahatlamaları için önemli gayretler gerçekleşmiş olacak.
“SOSYAL DEVLET VAZİFESİNİ YAPMALI VE BU AİLELERE HER TÜRLÜ İMKANI SAĞLAMALI”
Bir öteki soru: ‘Acaba bir vatandaşın toplumsal devletten benim yoksulluğumu sarfiyat deme hakkı var mı?’ Evet anayasada bu var. Hasebiyle talep, aslında yurttaşın, fakir ailenin toplumsal devletten beklentisinin ötesinde, toplumsal devletin misyonunu yapmasını istiyoruz. Toplumsal devlet vazifesini yapmalı ve bu ailelere her türlü imkanı sağlamalı. Yani bir anayasal garanti imkanı yaratışmış olacak.
“AİLE TAKVİYELERİ SİGORTASI İÇİN AİLE TAKVİYELERİ SİGORTASI KURUMU KURULACAK”
Aile takviyeleri sigortası için Aile Takviyeleri Sigortası Kurumu kurulacak, tıpkı İşsizlik Sigortası Kurumu üzere. Bütün toplumsal yardımlar tek çatı altında toplanacak. Böylelikle kaynak savurganlığı da büyük ölçüde önlenmiş olacak. Aile takviyeleri sigortasının devreye girmesi bir maliyet sorunu değil, bir zihniyet problemidir. Biz bugüne kadar uygulanan ve fakirin yoksulluğunun istismar edildiği bir sürece son vermek istiyoruz. Yoksulluğun mukadderat olmadığı ve bu topraklarda hiçbir çocuğun yatağa aç girmemesi gerektiğini düşünüyoruz.”