Borsa Nedir?
Borsa, yatırım yapmak isteyen bireylerin dev şirketlere ortak olabilmesini ve bu şirketler aracılığıyla kar elde edebilmesini sağlayan kişisel bir yatırım aracıdır. Hem Türkiye’nin hem de dünyanın en büyük şirketlerine yatırım yapabilme ayrıcalığı sunan borsa, aslında çok riskli yatırım araçları ortasında gösterilir. Lakin, kurallara nazaran oynandığında epey inançlı bir yatırım aracı olan borsadan yüksek kâr hisseleri da elde edilebilir. Yatırımların kıymet kazanması için bazen yıllarca bazen sırf birkaç gün beklemek kâfi olabilir.
Borsada, şirketlerin her birinin toplam piyasa kıymeti bulunur. Bu pahalar, her şirkette değişiklik gösterebilir. Şirket payları genelde makul bir düzeyde hissesi tabir eder. Şirketlerden kimileri hisseleri milyarlara bölebilir. Bölünen hisse sayısı da değişiklik gösterir. Şirketler yılda bir ya da iki sefer, bazen de üç ya da dört sefer kâr hissesi yatırır. Şayet şirketler kâr hissesi dağıtma hakkı almışsa elde edilen gelir hissedârların yani borsa yatırımcılarının hesaplarına otomatik olarak aktarılır. Borsada hissedâr olduktan sonra birtakım haklar elde edilir. Bu haklar; kâr hissesi dağıtım hakkı, sermaye artırımına katılma hakkı (bedelsiz ya da bedelli), genel konseyde oy kullanma hakkıdır. Hissedarlar, genel konseyde oy kullanarak şirketin alacağı kıymetli kararları, idare konseyi değişiklikleri üzere hususları belirler. Borsada yatırım yapmak isteyen yatırımcılar, birden fazla pay satın alabilir ya da satın aldığı payları satarak kâr hissesi elde edebilir.
Tüm yatırımcıların yahut yatırım dünyasına yeni giriş yapacak yatırımcı adaylarının dikkatini çeken bir dünyaya beğenilen geldiniz!
1- Araştırın, öğrenin, yatırım farkındalığı kazanın.
Yatırım konusunda ortalığa saçılmış onlarca kaynak, çoğunlukla kulaktan dolma ve faydasız bilgilerle doludur. Bu nedenle, birinci etapta hakikat bilgiye ulaştığınızdan emin olmanız çok değerlidir. Tanınan telaffuzlardan, uzmanlığından emin olmadığınız bireylerin verdiği tavsiyelerden kaçınmanız, yanlış kararlar almanızı önleyecektir. Şayet siz de borsadaki alım satım süreçleriyle birikiminizi kıymetlendirmek istiyorsanız, öncelikle bu piyasalar hakkında emniyetli bilgiye ulaşmalısınız. Yatırım farkındalığı kazanmak, hakikat adımlar atmanıza yardımcı olacaktır.
2- Hesabınızı yapın, risk kapasitenizi belirleyin.
Borsaya giriş yaptığınızda, pay senedi piyasasının inişli çıkışlı devirlerle ilerlediğini unutmayın. Yatırım için ayıracağınız ölçüsü, bu gerçeği göz önünde bulundurarak ayarlayın ve sizin için en uygun ana parayı hesaplayın. Borsada yapmayı düşündüğünüz süreçlerin risk oranlarını inceleyin ve buna nazaran kendi risk kapasitenizi belirleyin. Yatırımlarınızı da bu doğrultuda yapmaya ihtimam gösterin. Mümkün olduğunca yuvarlak ölçüler üzerinden ilerleyin, bu yatırımlarınızın şimdiki durumunu takip etmenizi de kolaylaştıracaktır. Örneğin; 1.875 TL yerine 2.000 TL’lik bir ölçü üzerinden yatırım sürecinizi takip etmeniz daha kolay olacaktır.
3- Yanlışsız süreç vakitlerini ve adımlarını belirleyin.
Hangi evrede alım satım yapabileceğinizi ve hangi süreçlerin, hangi devirlerde size kâr sağlayabileceğini düşünün. Bu adımları belirlemek için piyasaları takip edebilir, alanda uzman isimlere başvurarak sizin yerinize en yanlışsız hamleyi belirlemesi için takviye alabilirsiniz. “Ucuza al, değerliye sat” mantığı, tüm yatırım araçlarında benimsenen en yaygın yaklaşımdır. Siz de elbette, borsadaki maksadınızı bu yaklaşım doğrultusunda şekillendireceksiniz. Lakin, şayet bu piyasanın işleyişini tam olarak kavrayamazsanız, gerçek vakitte yanlışsız süreçleri gerçekleştirmeniz kolay olmayacaktır. Her yatırım aracında olduğu üzere, borsada da gerçek vakitte yanlışsız kararı uygulamanız size kâr sağlayacaktır. Bunun içinse, uzun vadeli bir takibe ve uzman tavsiyesine kesinlikle başvurmanız gerekir.
4- Uzun vadeli yatırımlara odaklanın.
Borsa genel olarak, kısa vadede kâr sağlayabileceğiniz yatırım araçlarından biri olarak kıymetlendirilmez. Bu nedenle, şayet borsaya yatırım yapmayı planlıyorsanız, altın yahut gümüş üzere kıymetli madenlere yapılan yatırımlara emsal bir biçimde, uzun vadede kâr sağlayabileceğiniz gerçeğini kabul etmeniz gerekir. Kripto para piyasası örneğindeki üzere kısa vadede gerçekleşen kâr ve ziyanların, borsada bu kadar uçlarda seyretmesi pek muhtemel değildir. Bu nedenle genelde, borsa yatırımları orta yahut uzun vade odaklı olarak gerçekleştirilir. Siz de borsadaki yatırım kararlarınızı bu yaklaşımla alabilir, amaçlarınızı gerçekleştirmek için kendinize uzun bir vade belirleyebilirsiniz.
5- İşin uzmanına danışın.
Aslında neredeyse yazımızda yer alan her adımda, yatırım kararlarınız konusunda uzman dayanağı almanızın yararından bahsettik. Yatırım üzere hassas ve bir o kadar yoruma açık bir bahiste, kendi gayretinizle ulaşacağınız bilgilerin doğruluğu hayli şüphelidir. Bu nedenle, kıymetli birikimlerinizi hakikat kararlarla değerlendirebilmek için, alanda uzman bireylerin tavsiyelerine başvurmanız çok yerinde bir davranış olacaktır.
Özellikle, kâfi bilgiye sahip olmadığınızı düşünüyorsanız, riskli kararlarla olumsuz sonuçlar elde etmek yerine, borsa alanında deneyimli isimlere başvurmak, size uzun vadede kar sağlayacaktır. Bu seçim, riskleri minimuma indirmenize yardımcı olur.