Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi’nin Türk Lisan Kurumu’yla yürüttüğü çalışmalar sonucunda Türkçesi “nitelikli fikri tapu” olarak belirlenen ve takas edilemeyen dijital varlıkları tanımlamak için kullanılan NFT (non-fungible token), 2021’e damga vuran kavramlardan biri oldu. Çoğunlukla sanat yapıtlarının ve görsel çalışmaların blokzincirine kaydedilmesiyle oluşturulan NFT’ler, kripto para piyasalarında görülen dalgalanmalara karşın 2022’nin birinci aylarında da popülaritesini korudu.
Nansen tarafından yürütülen araştırmada Ethereum blokzincirinde NFT oluşturmak için yılın başından bu yana 2,7 milyar dolar harcandığı tespit edilirken, NonFungible tarafından yılın birinci çeyreğine dair yayımlanan raporda 8 milyar dolarlık süreç yapıldığı ve alıcı sayısının yüksek olduğu belirtildi. Böylesine büyük bir iktisat oluşturan NFT’ler, bağımsız sanatkarların yapıtlarını topluluklara ulaştırabilmesinin de önünü açtı.
Konuyla ilgili değerlendirmelerini paylaşan 3 boyutlu Modelleme sanatkarı ve Ressam Yalçın Kuzey Ertürk, “Özgün eserler üreten her sanatkarın çarçabuk dahil olabildiği NFT topluluğu, sahiplik anlayışını değiştirerek bağımsız sanatkarların kitlelere ulaşmasına aracı oluyor. Kripto para piyasalarına bağlı dalgalanmaları bir kenara bırakırsak, NFT kavramı teorik temelleri açısından sanatın demokratikleşmesine katkıda bulunuyor” dedi.
“NFT hem izleyici, hem üretici için sanata erişimi kolaylaştırıyor”
Christie’s ve Sotheby’s üzere dünyaca ünlü müzayede meskenleri, NFT müzayedeleri düzenleyerek bu yeni kavramın sanatla olan bağlantısını kanıtladı. Sanat alanında otorite addedilen kuruluşların da farkındalığını kazanan NFT teknolojisinin, blokzincirinin imkanlarını kullanarak hem izleyiciler, hem de üreticiler için sanata ve topluluğa erişimi kolaylaştırdığına dikkat çeken Yalçın Kuzey Ertürk, “NFT temelde, sanat yapıtlarının dijitale taşınan versiyonlarını blokzinciri tabanlı bir sahiplik bağlamında herkese açıyor. Sanat yapıtlarını eş modüllere bölerek her bir parçayı blokzinciri üzerinde satın alınabilir, yatırım yapılabilir varlıklara dönüştüren tokenizasyon üzere teknolojileri düşündüğümüzde, koleksiyonerlik çok daha kapsayıcı bir hobiye dönüşüyor. Örneğin Van Gogh’un bir yapıtının özgününü satın almak mümkün değilken, modüllerine yatırım yapılabiliyor. Bağımsız sanatkarlar da yapıtlarının bedelinden feragat etmeden bu imkanlardan yararlanabiliyor ve isimlerini duyurma bahtı yakalayabiliyor” sözlerini kullandı.
“3 boyutlu NFT’lerle daha çok karşılaşacağız”
Sanatta sonların kalktığını ve estetik algısının çeşitlilik gösterdiğini hatırlatan 3 boyutlu Modelleme sanatkarı ve Ressam Yalçın Kuzey Ertürk, değerlendirmelerini şu tabirlerle sonlandırdı:
“Kendi üsluplarını oluşturarak görsel çalışmalara imza atan ressamlar, 3 boyutlu modelleme sanatkarları ve dizayncılar, NFT pazaryerleri sayesinde sanat topluluğu içinde bilinirlikleri olmasa dahi yapıtlarını dijital ortamda sergileyerek satışa çıkarabiliyor. Bu sayede kitlelere ulaşmaları ve mesleklerinde hak ettikleri yere gelmeleri için gereken mühlet de kısalıyor. Dijital ve fizikî üç boyutlu hiper fotoğraflar oluşturan bir ressam olarak, NFT’lerin yeni sanat akımları ve trendler ortaya çıkaracağını öngörüyorum. Kullanıcıların kendilerini üç boyutlu avatarlarıyla temsil edecekleri metaverse üzere sanal kainatların erişilebilirliği arttıkça, 3 boyutlu NFT’lerle daha çok karşılaşacağımızı düşünüyorum.”