AA muhabirinin, 8 Kasım Dünya Şehircilik Günü dolayısıyla Ticaret Bakanlığı verilerinden yaptığı derlemeye nazaran, Türk müteahhitlik bölümü, son yıllarda Kovid-19 salgını ile Rusya-Ukrayna Savaşı üzere risklere karşın yurt dışındaki başarılı performansını sürdürüyor.
Sektör, 2019’da yurt dışında 19,9 milyar dolarlık 544 proje yürütmüştü. Kovid-19 salgınının dünya iktisadında yarattığı olumsuz tesir nedeniyle Türk firmalarının yurt dışında üstlendiği projelerin bedeli 2020’de 16,9 milyar dolara geriledi. Kelam konusu yılda 386 proje üstlenildi.
Proje fiyatı, salgının tesirlerinin zayıflamasıyla 2021’de 31,5 milyar dolara ulaşırken proje sayısı 457 olarak kayıtlara geçti. Böylelikle, 2012’deki 31,7 milyar dolardan sonra yıllık bazda en fazla proje fiyatına ulaşılmış oldu.
Yurt dışı müteahhitlik kesiminin 2022’de üstlendiği projelerin bedeli 20 milyar dolar, proje sayısı ise 507 olarak gerçekleşti.
Sektörün geçen yıl üstlendiği proje fiyatı, global ekonomik meseleler ve Rusya-Ukrayna Savaşı’nın tesirine karşın 28,3 milyar doları buldu. Bu periyotta 436 proje üstlenildi.
10 ayda 179 proje
Türk müteahhitlik bölümü bu yılın 10 ayında ise yurt dışında 179 proje üstlenirken bunların toplam meblağı 17,6 milyar dolar olarak kaydedildi.
Sektörün üstlendiği işlerde ortalama proje bedelindeki seyir de dikkati çekti. Kesim, son olarak 2015’te 83,8 milyon dolarlık ortalama proje bedeline ulaşırken 2021’de bu sayı 69 milyon dolar düzeyinde gerçekleşti.
Ortalama proje pahası, 2022’de 39,4 milyon dolar, geçen yıl ise 64,8 milyon dolar olarak hesaplandı. Bu yılın ocak-ekim devrinde ise ortalama proje bedeli yaklaşık 98,3 milyon dolara ulaştı.
Rusya birinci sırada
Yurt dışı müteahhitlik bölümü 1972’den ekim sonuna kadar 137 ülkede 522,1 milyar dolar pahasında 12 bin 317 proje üstlendi.
Bu devirde üstlenilen projelerin ülkelere nazaran dağılımında Rusya, yüzde 19,6’lık hisseyle birinci sırada yer aldı. Kelam konusu ülkede bugüne kadar 102,4 milyar dolarlık proje yürütüldü.
Rusya’yı yüzde 10,3’lük hisseyle Türkmenistan takip ederken bu ülkede üstlenilen projelerin meblağı 53,5 milyar dolar oldu. Irak, yüzde 6,7’lik hisse ve üstlenilen 35 milyar dolarlık projeyle üçüncü sırada yer aldı. Bu ülkeleri, 31,2 milyar dolarlık projeyle Libya ve 31 milyar dolarlık projeyle Kazakistan izledi.
Sektörün üstlendiği projelerde Suudi Arabistan yüzde 5,6’lık hisse ve 29 milyar dolarlık bedelle öne çıktı. Bu devirde Cezayir’de 22,7 milyar dolar, Katar’da 20,3 milyar dolar, Azerbaycan’da 19,8 milyar dolar, Birleşik Arap Emirlikleri’nde 13,5 milyar dolarlık proje üstlenildi.
Türk müteahhitlerin yurt dışında bugüne kadar üstlendiği projelerde yüzde 13,9 ile kara yolu, tünel ve köprüler birinci sırayı aldı. Bu dalı, yüzde 13,7 ile konut, yüzde 8,5 ile güç santralı, yüzde 7 ile ticaret merkezi ve yüzde 6,6 ile havalimanı yatırımları takip etti.